Deviant 77: juni 2013
Thema: Cultuur en migratie
Intercultureel hulpverlenen als odyssee
Rob van Dijk
Ruim drie decennia geleden beklommen de eerste professionals de barricaden om te vechten voor een toegankelijkere gezondheidszorg voor migranten en vluchtelingen. Medisch antropoloog Rob van Dijk was een van hen. In dit essay onderzoekt hij kritisch de stand van het gevoerde interculturalisatiebeleid.
Nederland, een heerlijke nieuwe wereld? (column)
Valeria Fernandez
Cliënt Amina: ‘De kunst is te vechten en terug te komen’
Michi Almer
‘Open de deur’ (Ftah al-Bab) heet de dvd die het Steunpunt GGZ Utrecht maakte om in de Marokkaanse gemeenschap het gesprek over psychische problemen te voeren. Amina was een van de geïnterviewden. In gesprek met Huub Beijers en Michi Almer belicht ze wat de therapie voor haar heeft betekend.
Etnopsychiatrie in Parijs en Nederland
Reinout Graaff en Huub Beijers
Transculturele hulpverlening wordt nog vaak als randverschijnsel gezien en in Nederland ontbreekt een goede opleiding op dit gebied. Samen met andere Nederlandse hulpverleners volgde Reinout Graaff daarom een opleiding in Parijs, waar sinds de jaren tachtig gewerkt wordt aan een bijzondere aanpak in de geestelijke gezondheidszorg aan migranten.
Het culturele interview, nodig of overbodig?
Hanneke Bot
Psychotherapeut Hanneke Bot las Het culturele interview (R. van Dijk, H. Beijers e.a.). Haar belangrijkste kritiekpunt: waarom zou je migranten apart zetten? Goede ggz impliceert dat de klachten van élke patiënt in hun context worden bezien.
Waarom Marokkanen vaak stemmen horen en bijna nooit somber zijn
Michi Almer
Over culturele misverstanden in de diagnostiek naar aanleiding van het promotieonderzoek van Tekleh Zandi, psychiater bij Zon en Schild in Amersfoort. Zij vermoedt dat de diagnose schizofrenie te vaak wordt gesteld bij Marokkanen en de diagnose depressie te weinig.
Fanon wilde de zwarte ziel bevrijden
Hansje Galesloot
Als er iemand is die het vak van psychiater politiek gemaakt heeft, dan is het wel Frantz Fanon. Wereldberoemd werd hij met zijn analyse van de psychische gevolgen van koloniale onderdrukking.
In beeld
Petra Jorissen
Jan Hoek fotografeert amateurmodellen, dakloze cliënten, een aan heroïne verslaafd meisje dat droomt van een carrière als model, of mensen die hij vindt via advertenties of op Marktplaats.
Er was eens een vrouw met zielenpijn en zenuwkoorts – De interculturele ontmoeting met ouderen in de ggz
Wilma Bruynen
Hulpverleners zouden zich bij interculturele ontmoetingen met cliënten af moeten vragen wat zij van de cliënt kunnen leren, in plaats van andersom. Gaandeweg kunnen therapeut en cliënt een gedeelde taal ontwikkelen, waardoor de cliënt oude pijn en trauma’s kan loslaten en het eigen levensverhaal kan gaan herwaarderen.
Ver(re) plaatsen en verhalen
Michi Almer
Wat doet migratie met mensen? Bespreking van de film Otros Lugares/Other Places van Aimée Zito Lema.
Wat stemmen ons leren over onze cultuur
Els van Dongen
Naar verhalen van psychotici wordt in de psychiatrie niet echt geluisterd. Men ziet ze vooral als bewijs van hun ziekte. Volgens antropoloog Els van Dongen stammen de verhalen niet uit een ‘andere wereld’. Psychotici putten uit dezelfde culturele bronnen als niet-zieke mensen. Het zijn vooral de ongerijmdheden en schaduwkanten van onze cultuur die via hun verhalen aan het licht komen.
Botsende paradigma’s – Het experiment Wilhelminaoord en de gevestigde ggz
Marijke Alkemade
Van 2005 tot 2012 voltrok zich in Wilhelminaoord in Sint Nicolaasga een uniek experiment. Medewerkers van GGZ Friesland en familieorganisatie Ypsilon zetten hier een woonwerkcentrum op voor mensen met ernstige psychiatrische klachten. Interview met Auke van Dijk die er van meet af aan bij betrokken was en er een proefschrift over schreef.
Matte Harrie heeft heimwee naar de DSM III (strip)
Gee de Wilde
Graag boter bij de vis – Ambulantiseren
Joop Smoor
Ambulantisering stond centraal op de GGZ Kennisdag van 7 februari, georganiseerd door het Trimbos Instituut, GGZ Nederland en ZonMw.
Boeksignalementen
Kitlyn Tjin A Die en Irene Zwaan, Beschermjassen. Transculturele hulp aan families, herziene editie
Hanneke Muthert, Ruimte voor verlies. Geestelijke verzorging in de psychiatrie
Truus Wertheim-Cahen en Theo Festen (red.), Soms ben je uitgepraat. Het atelier en de geestelijke gezondheidszorg
Christine Otten, Om adem te kunnen halen
Floris Bijlsma, Impact van suïcide op GGz-medewerkers
Pelle Sandstrak, Mr. Tourette en ik
Amusante alledaagse gekte
Jan Theunissen
Filmrecensie van Silver Linings Playbook. Regie David O. Russell, Verenigde Staten (2012).
Nog een keer over mijn land gesproken (gedicht)
Nazim Hikmet (vertaling Michi Almer en Hikmet Ulger)