Woelen, wroeten, graven: de nieuwe psychiatrie van onderop
21 maart 2023 • Petra Jorissen • BOEKBESPREKING
‘Kijk naar waar transformatie en innovatie wordt aangeboden, en niet naar verbetering van dezelfde partijen of systemen die al decennia bezig zijn om honderden miljoenen te verbranden in een poging de wachtlijsten weg te krijgen, dat gaat gewoon niet werken! Laten we dat nou erkennen, wat is zo moeilijk?’, aldus Jim van Os, hoogleraar psychiatrie, in een actualiteiten -programma op tv afgelopen november. Uit zijn blik sprak ergernis en lichte moedeloosheid.
Herstelgerichte Van Os had ongetwijfeld de nieuwste publicatie ‘Herstel in beweging’ van Petra Hunsche nog niet onder ogen gehad. Eén enkele blik in de journalistieke verkenning van de nieuwste ontwikkelingen van de strijd om de democratisering van de ggz, zoals Hunsche het boek samenvat, had ongetwijfeld wat van zijn somberte weggenomen.
Petra Jorissen 1950 – 2023
Rolstoelend ggz-redacteur met hart voor buitenbeentjes
24 februari 2023 • Aartjan ter Haar • IN MEMORIAM
Op 30 januari overleed Petra Jorissen. Zij was vele jaren redactielid van Deviant en schreef prachtige columns en artikelen. Petra werd geboren met een dwarslaesie. Zij wees ons op het belang van disability-studies en op wat mensen met een fysieke beperking en mensen met een psychische makke gemeen hebben en verbindt: stigma, niet serieus genomen worden en dreigende uitsluiting. Petra had veel humor en een enorme levenskracht. Vele malen was haar voorspeld dat ze, gezien haar lichamelijke toestand, niet oud zou worden, en ze had veel te stellen met haar lijf, maar daar hoorde je haar weinig over.
Oud-redactielid Aartjan ter Haar sprak op de bijeenkomst waar we afscheid namen van Petra:
Samen uit de schaduw
1 februari 2023 • Henk Maurits • FILMRECENSIE
Uit de schaduw durven stappen en ervoor uitkomen dat je een psychisch probleem hebt. Filmactrice Hanna Verboom nam die stap in 2021 met de korte film Uit de schaduw, waarin ze vertelt dat ze al twintig jaar een bipolaire stoornis heeft. Daar heeft ze nu een nieuw hoofdstuk aan toegevoegd door ook haar jongere broer Juda erbij te halen, die eveneens een stemmingsstoornis heeft. In de documentaire Samen uit de schaduw, die op “Blue Monday” in première ging, zien we wat dat voor hen beiden betekent.
Kwartiermaken: Voor inclusie en diversiteit
20 januari 2023 • Michi Almer • BOEKBESPREKING
Mensen die kampen met psychische problemen willen meestal een zo ‘normaal’ mogelijk leven leiden: meedoen in de samenleving, wonen in een wijk, contact met buren en vrienden en bezigheden die hun dagen structureren en het gevoel geven iets nuttigs te doen. En net als ieder ander willen ze daarvoor het liefst betaald worden.
Ook het overheidsbeleid wil dat zoveel mogelijk mensen meedoen: zelfstandig wonen en hun eigen geld verdienen. Maar helaas, wat iemand wil en nodig heeft past vaak niet bij wat de samenleving biedt en eist. Theorie en praktijk van ‘Kwartiermaken’ proberen deze kloof te overbruggen.
Medicatie-afbouw in de praktijk
23 november 2022 • Timo van Kempen • INTERVIEW
Het is een controversieel onderwerp: medicatie in de GGZ. De ene groep cliënten ervaart bij gebruik vermindering van psychische klachten, een andere groep heeft vooral veel bijwerkingen. Bijwerkingen die soms acuut en soms pas na verloop van jaren ontstaan. Ook stoppen met psychofarmaca kan tot nare gevolgen leiden. Tijdens het Antipsychoticadebat in 2021 van PsychoseNet waarschuwde psychiater en hoogleraar neuropsychiatrie Richard Bruggeman voor te hoog gespannen verwachtingen van medicatievrije behandeling1. Ook Remke van Staveren kiest een middenpositie tussen voor- of tegenstanders van psychofarmaca. In oktober verscheen haar boek Minder slikken. Véél minder. In deze bijdrage licht ze haar visie en manier van werken op de afbouwpoli van GGZ Noord-Holland-Noord toe.
Geen stoornis, maar overlevingsstrategie
6 november 2022 • Petra de Vries • BOEKBESPREKING
Een traumabewuste ggz. Dat is de droom van Kassandra Goddijn. Want psychische ontregeling wordt volgens haar niet veroorzaakt door stoornissen in de hersenen, maar door trauma. Als je dat eenmaal doorhebt lijkt het logisch. Maar in de praktijk van de ggz worden klachten nog steeds behandeld zonder dat er gekeken wordt hoe zij zijn ontstaan. De vraag naar eventueel trauma lijkt taboe te zijn. Waarom?
PUINHOOP: Mijn moeder is een borderliner
22 oktober 2022 • Henk Maurits • FILMRECENSIE
“Wat een kutzooi”, zijn de eerste woorden van filmmaker Allard Detiger als hij na een telefoontje van de politie de buitendeur van het huis van zijn moeder opent. Stapels post achter de deur, bergen kleding overal verspreid door het huis, een tafel vol medicijnen. Alles over en door elkaar, één grote puinhoop. Toepasselijker kan de titel van een film niet zijn, al slaat die niet alleen op de chaos in huis, maar meer nog op de puinhoop die Lineke Detiger van haar leven heeft gemaakt.
La Ruche: Zorgen om een bipolaire moeder
1 augustus 2022 • Henk Maurits • FILMRECENSIE
Een liefhebbende moeder die haar kinderen tot wanhoop brengt, zonder dat ze daar zelf iets aan kan doen. Zo zou je de situatie van Alice kunnen noemen in de film La Ruche. Een alleenstaande moeder met een bipolaire stoornis die met haar onvoorspelbare en onnavolgbare gedrag haar drie tienerdochters gek maakt, in een gezin waar liefde en pijn elkaar afwisselen en hulpeloosheid de rode draad is voor zowel moeder als dochters.
Jan Foudraine, niet van hout
31 juli 2022 • Ruud Abma •BOEKBESPREKING
In 1971 werd psychiater Jan Foudraine in één klap beroemd in Nederland met zijn boek Wie is van hout… Een gang door de psychiatrie. Hierin hield hij een vurig pleidooi voor een niet-medische benadering van ‘mensen die “schizofreen” genoemd worden’. Doordat hij tevens de autoriteit van de psychiater en van de psychiatrie als instituut ter discussie stelde, gleed zijn boek als een pakje boter in de warme pan van de opkomende ‘antipsychiatrie’ en meer algemeen de antiautoritaire beweging van de jaren zeventig. Er werden meer dan 200.000 exemplaren van verkocht.
Crazywise Conference: de Inner Healer
25 juli 2022 • José Hoekstra • CONGRESVERSLAG
Crazywise Conference is een evenement dat tot nu toe ongeveer jaarlijks plaatsvindt. Een evenement dat psychose ziet als een bewustzijnsstaat die mogelijk voor transformatie kan zorgen. 7 juli vond de zevende editie plaats in het Cultureel Educatief Centrum Meets te Amsterdam, zoals altijd met inspirerende sprekers en workshopgevers die hun wijsheid en ervaringen op dit gebied deelden. Thema was dit keer de ‘Inner Healer’, een helende kracht die in onszelf huist. Medeorganisator José Hoekstra blikt terug op een boeiende dag.