Déja vu in De Balie
8 juni 2019 • Gee de Wilde • VERWARDE PERSONEN
Het onderwerp verwarde personen kan de laatste jaren op veel belangstelling rekenen. Afgelopen lente stond 'deze categorie' ook weer eens centraal in een debat in debatcentrum De Balie in Amsterdam. Twee verslaggevers boden ons hun bevindingen op schrift aan. We ontvingen ook de column die die avond gepresenteerd werd. Leest u zowel de column als de beide verslagen van deze avond. Hieronder eerst het verslag van oud-Deviantredacteur Gee de Wilde.
‘Verward persoon gesignaleerd – Over waarden in de samenleving’ ziedaar de titel van een debat in De Balie in Amsterdam. Met mijn stadspas kon ik daar voor een tientje bij zijn. Een dag eerder belde vriend Wouter van de Graaf – ook 65plus – mij met de boodschap dat hij besloten had niet te gaan. Teveel déjà vu’s. ‘Hoe lang hebben wij het daar nu al over, Gee, over die verwarde personen. Hoeveel debatten hebben wij in Amsterdam niet al gevoerd over hoe we mensen het best voor een crisis kunnen behoeden?
Hoe we hen in een crisis kunnen steunen. En hoe we mensen met verwarring als buur kunnen hebben?’ Hij had niet het idee dat we er in al die jaren veel mee op waren geschoten. Nou moet u weten dat Wouter al in 1983 meedeed met de fameuze ‘anti-isoleer-acties’. Met succes, want de inspectie zou er werk van maken. In 2019 wordt er nog steeds geïsoleerd en eenzaam opgesloten.
Wijkgericht en preventief werken?
Wouter herinnerde mij aan het Amstelzorgakkoord. Verdomd, het Amstelzorgakkoord. We schrijven oktober 2000. Ik zie ons nog in diezelfde Balie zitten. Arend-Jan Heerma van Voss zat met alle bobo’s van politie, ggz, woningcorporaties en welzijnswerk in de Salon aan een grote tafel. Hij had een geluidverbinding met de grote zaal, waar ik het plebs interviewde: hulpverleners, cliënten, familie en naast-betrokkenen. Aan het eind van de avond stonden er zestien handtekeningen onder een papier, waarin beloofd werd dat er snel meer plaatsen voor crisisopvang in de ggz zouden komen, zodat mensen niet meer onterecht in politiecellen hoefden. En dat er werk zou worden gemaakt van wijkgericht en preventief werken met alle partijen: huisartsen, ggz, sociaal werkers, gg&gd.
Pilots, proeftuinen en uitprobeersels
In de tussenliggende achttien jaren is er veel gebeurd: maatschappelijke steunsystemen, marktwerking in de zorg en aanbestedingen in het sociaal domein, de invoering van de WMO in 2005 en in 2015, de G4-aanpak dak- en thuislozen, het Diskus-project met ‘housing-first’, de psycholance, de E33-meldingen over raar gedrag van burgers (categorie ‘overig’, werd op deze avond geconstateerd), EPA-taskforce, en een aantal pilots, proeftuinen en andere uitprobeersels op wijkniveau. Maar nog steeds voelen de mensen die hulp en ondersteuning het hardste nodig hebben zich keer op keer in de steek gelaten. Hun directe omgeving ook, zoals Sjaan Flikweert dat zo prachtig verwoordde (lees binnenkort haar column).
Om moedeloos van te worden? Dat heeft weinig zin. Maar opnieuw werd geconstateerd dat er genoeg goede, enthousiaste hulpverleners en ervaringsdeskundigen zijn, maar dat ze hun werk niet goed kunnen of mogen doen. Productie draaien en registreren, afhankelijk van normen en kwaliteitssystemen die niet werken. Eén aanwezige opperde het hutje-bij-mutje-principe: niet meer zeuren over afstemming en samenwerking, maar één pot waar we alles uit betalen. Waarin gemeente-geld, rijksgeld en premiegeld bijeenkomt.
Waar het om gaat
Was het dan zo’n onbeduidend debat? Integendeel, want het was (ook) een waarden-debat. Het deed goed om te horen dat er nog zoveel mensen nadachten over ‘waar het eigenlijk over gaat’: over normaal en niet-normaal, over autonomie en individualisme, over de kans je leven vorm te geven, over de grenzen van ingrijpen en niet-ingrijpen. Daar gaan anderen vast uitgebreider over schrijven.