Herstellen met outsider-strips
30 januari 2017 • Petra Jorissen • SCHIZOFRENIEDAGBOEK
Danny Steggerda, Hagenees, beeldend kunstenaar en striptekenaar en vanwege de diagnose schizofrenie regelmatig omringd door hulpverleners, hield in de periode 2006 tot 2010 een getekend dagboek bij. Hij voorzag die tekeningen van droog en humoristisch commentaar. Uitgeverij Tobi Vroegh maakte er een boek van.
Outsider Art ingelijfd
1 mei 2016 ♦ Petra Jorissen ♦ KUNST
Het was weer zover. Museumdirecteuren, kunstenaars, zorgverleners en redacteuren van kunstbijlages van kranten en tijdschriften: allemaal wilden ze hun zegje doen over Outsider Art. Binnenkort zou namelijk het eerste Nederlandse museum voor Outsider Art geopend worden. Niet dat Nederland niet al jaren galerieën en galerietjes kent waar de outsider z’n werk tentoonstelt, maar nu kwam er dan een heus museum voor werk van eh… ‘deze mensen’. De naderende opening was een prachtige gelegenheid de stroming die eigenlijk geen stroming wil zijn, maar weer eens ter discussie te stellen.
Sporen van een afgeschermde wereld
1 maart 2016 ♦ Petra Jorissen ♦ KUNST
In de jaren zeventig van de vorige eeuw werkte Annie van Gemert als Z-verpleegkundige in Voorburg, een grote psychiatrische inrichting in het Brabantse Vught, geleid door religieuzen. Wat later ging zij naar de kunstacademie en ontwikkelde zich tot fotograaf. Haar speciale interesse: werelden die op het punt staan te verdwijnen. In 1989 legde ze de vergane glorie van Voorburg vast.
Schaamte: een ongemakkelijk fenomeen
10 december 2015 ♦ Petra Jorissen ♦ KUNST
Schaamte is het onderwerp van een tentoonstelling in psychiatriemuseum Dr. Guislain in Gent, die tot 29 mei 2016 te zien is. Een ongemakkelijk fenomeen waar elk mens en elke cultuur anders mee omgaat. Wat we verborgen willen houden, wordt zichtbaar. Iets waar we liever niet over praten, wordt openbaar. Van taboe tot verlegenheid, van preutsheid tot gêne, van blozen tot guilty pleasures: de tentoonstelling belicht een moeilijk te vatten, maar alom aanwezig gevoel.
Verward brein herkent been niet meer
30 oktober 2013 ♦ Hansje Galesloot ♦ HERSENZIEKTEN IN FICTIE
In z’n eentje hoog in de Noorse bergen sloeg de Britse neuroloog Oliver Sacks zo’n dertig jaar geleden op de vlucht voor een aanstormende stier en brak een been. Eerst zag hij zijn dood al onder ogen, tot hij de oplossing bedacht zijn paraplu als een spalk te gebruiken. Zo wist hij zittend in een urenlange afdaling de bewoonde wereld te bereiken. Hij was gered. Maar na de geslaagde operatie bleek dat Sacks zijn been niet meer kon gebruiken. Het leek alsof het niet meer bij hem hoorde. Dit ziektebeeld komt vaker voor, het is onhelder of de oorzaak neurologisch of psychiatrisch is. ‘Mijn been is een ander,’ formuleerde een patiënt het.
Maarten Biesheuvel en de psychiatrie
12 april 2013 ♦ Veronique Huijbregts ♦ LITERATUUR
Nog eenmaal kwam Adriaan van Dis tijdens de afgelopen boekenweek op de buis met zijn onvolprezen boekenprogramma. In De Wereld Draait Door sprak hij onder meer met Maarten Biesheuvel (bekijk fragment hier). Biesheuvel was in de jaren tachtig en negentig een veelgelezen schrijver. Hij lijdt al decennialang aan manische depressiviteit. Dankzij zijn vrouw Eva is het bestaan min of meer draaglijk, al kan hij steeds minder schrijven – onder meer door de effecten van langdurige medicatie. De uitzending riep veel reacties op.
Bij de dood van een schrijvende psychiater
16 juli 2012 ♦ Hansje Galesloot ♦ LITERATUUR
Rutger Kopland, Frederik van Eeden, Vasalis, Anna Enquist, Minke Douwesz, Irvin D. Yalom: allemaal schrijvende of dichtende psychiaters. Die hele mooie werken hebben geschreven. Grotendeels deden ze dat onder pseudoniem. Heeft hun vak van psychiater dan niets met hun ambacht van dichter of romanschrijver te maken?