Efficiëntie of existentie?
16 september 2014 ♦ Petra Jorissen ♦ COLUMN
Elke maandagmorgen krijg ik een aan mij persoonlijk gerichte nieuwsbrief in mijn mailbox. Die e-brief, vol praktische tips en trucs, heeft als doel de zzp'er in deze barre tijd te stimuleren. Beter gezegd: deze zzp'er de week door te zwepen richting focus en efficiëntie. Met als uiteindelijk resultaat een compleet, gelukkig en vervuld leven. De begrippen focus en efficiëntie kom ik elke vijf zinnen tegen. Nja, begrijpelijk als je wilt meedraaien in deze hectische kapitalistische wereld waarin alles gaat om productie en consumptie.
Steeds focussen en efficiënt-zijn betekent wel heel, heel, heel hard werken. En er zijn me toch veel dingen die ik niet meer mag!
« Effe vlug een filmpje op Facebook bekijken mag niet meer »
Ik mag geen uitstelgedrag meer vertonen door bijvoorbeeld mijn e-mail tussendoor te checken, moet mijn voeding- en vochtinname in balans houden (neu, het gaat hier niet om alcoholisch vocht), ik moet het zuurstofgehalte in mijn bloed op peil houden door de juiste ademtechniek en een uitgebalanceerde lichaamshouding. Effe vlug een filmpje op Facebook bekijken, voor me uit staren, tobben of twijfelen, of de telefoon opnemen omdat ik denk dat die overgaat kan ook niet meer. Die telefoon gaat trouwens helemaal niet, want ik heb last van een, overigens veel voorkomende, smartphone-verslaving en daaruit voortvloeiende fantoombelletjes, geluiden of trillingen die je meent te horen of te voelen zonder dat er sprake van is. Tobben, twijfelen en staren, allemaal verspilde energie waar ik niks voor koop.
De nieuwsbrief van afgelopen week drukte mij, beste mevrouw Jorissen, op mijn 'verborgen verslavingen'. Nee, die gaan niet over 'n sigaretje opsteken als ik vastzit met een tekst. Doe ik allang niet meer. Of een glaasje wijn voor een scheutje schwung in het brein en een drupje tekstvenijn. Gaat er ook niet elke avond meer in. Afgelopen maandag was het dus de hoogste tijd om mijn verborgen verslavingen aan te pakken. Bedoeld werd de suiker-, zout- en koolhydratenverslaving. Van nu af aan moet het gedaan zijn met een graai in de pot wine gums. Yek, mierzoet vergif, wil ik toch niet in mijn lijf! Een chipje tussendoor? Nee zeg, hoge bloeddruk, dat krijg je ervan. Koekje dan maar? Gadsie, slecht voor de cholesterol, en met een dikke broodbuik is het ook niet efficiënt werken.
« Diep inhaleren is soms teruggaan in de tijd »
Ik was zo trots op mijn reeds vijfjarige abstinentie qua roken, hoe saai vaak ook. In die saaie momenten moet ik regelmatig denken aan onze immer lustig doorpaffende heldere, actieve, oude journalist en columnist H.J.A. Hofland. Een tijd geleden merkte hij treffend op dat mensen roken om contact te krijgen met hun existentie. Mensen die niet (meer) roken zouden verstoken zijn van hun existentie. Ik meen inderdaad dat mijn existentie achteruitgaat sinds ik niet meer rook. Diep inhaleren is soms teruggaan in de tijd, naar een woord, een beeld of een herinnering, of juist vooruitgaan naar een nieuwe, onverwacht ingeving.
Of ik nu zo compleet, gelukkig en vervuld word van een leven zonder existentie…?
Ik viel compleet stil toen ik mijn verborgen verslavingen tot me door had laten dringen. Effe de zon in was het enige dat ik nog kon verzinnen. Op weg naar buiten viel mijn oog op een berichtje in de NRC op de deurmat: zonaanbidder is in werkelijkheid verslaafd aan morfine.
Tijd om mijn existentie terug te pakken en ALLES te doen wat de God van de efficiëntie verboden heeft.
Petra Jorissen
Redacteur Deviant, freelance journalist
Deze column verscheen eerder in Deviant 82 (september 2014), een themanummer over verslaving.
De foto rechtsboven is gemaakt door Petra Jorissen.